Нартсанэ (Кисловодск) километр 15 хуэдизкIэ пэжыжьэу, къухьэпIэмкIэ къыщытщ тхыдэжьым и фэеплъ, Рум Iуащхьэ жыхуаIэр. Япэ дищынщи, нэхъ пасэу абы зэреджэу щытар Румкъалэщ.

Адыгейми, Къэбэрдей-Балъкъэрми, Къэрэшей-Шэрджэс­ми я цIыхубэ тхакIуэ, СССР-м, Урысей Федерацэм, Адыгэ Республикэм я Къэрал саугъэтхэм, Шолохов Михаил, Островский Николай сымэ я цIэкIэ щыIэ, ДАХ-м и дунейпсо саугъэтхэм я лау­реат­ МэшбащIэ Исхьэкъ и Iэдакъэ къыщIэкIа романы­щIэм теухуауэ зэIущIэ Налшык къалэм, Къэбэрдей Адыгэ Хасэм и IуэхущIапIэм, ще­кIуэ­кIащ. 

Адыгейми, Къэбэрдей-Балъкъэрми, Къэрэшей-Шэрджэс­ми я цIыхубэ тхакIуэ, СССР-м, Урысей Федерацэм, Адыгэ Республикэм я Къэрал саугъэтхэм, Шолохов Михаил, Островский Николай сымэ я цIэкIэ щыIэ, ДАХ-м и дунейпсо саугъэтхэм я лау­реат­ МэшбащIэ Исхьэкъ и Iэдакъэ къыщIэкIа романы­щIэм теухуауэ зэIущIэ Налшык къалэм, Къэбэрдей Адыгэ Хасэм и IуэхущIапIэм, ще­кIуэ­кIащ. 

Адыгэхэм я махуэмрэ Бахъсэн къалэр илъэс 50 зэрырикъумрэ гъэлъэпIэным ехьэлIауэ а щIыпIэм къыщаIэта Iуэхугъуэхэр апхуэдизу екIуу ирагъэкIуэкIати, нобэми щIэх-щIэхыу сигу къокIыж. 

Лъэпкъым и пщIэр къэзыIэт, фIыкIэ зи цIэр зыгъэIуа дэтхэнэ зыри лъэпкъым и набдзэщ. ЗэрыжаIэу, апхуэдэр яIэт, я напщIэми телъщ. Ауэ щыхъукIи, пасэрейм щыгъуэ, Iуэху мыщхьэпэ зылэжьа, зэран гуэр зыщIа цIыхум щхьэкIэ хэтхэ ящыщ, жаIэу щытащ, ар къызыхэкIа лъэпкъыр ягъэпудын, гъэсэныгъэ тэмэм абы хэзымылъхьэфахэм я пщIэр ягъэлъэхъшэн мурадкIэ.

Кавказ Ищхъэрэм Къэрал статистикэмкIэ и управленэм иджыблагъэ къызэритамкIэ, 2024 гъэм и щIышылэ - бадзэуэгъуэ мазэхэм къриубыдэу губгъуэм къыщагъэхъуа хадэхэкIыу тонн мин 17,4-рэ къытрахыжащ гектар мини 6-м, ар проценти 3,2-кIэ нэхъыбэщ нэгъабэ и апхуэдэ пIалъэм хуэзэу щыIа бжыгъэхэм нэхърэ.

Нобэрей Венгрием я Пушкину къалъытэ Петёфи Шандор (1823 - 1849) къы­зыхэкIа лъэпкъкIэ словакщ. Дэ нэхъыфIу тцIыху урыс усыгъэм щыщу ар нэхъ зи лъэхъэнэгъур Лермонтов  Михаилщ. УсакIуэр дунейм зэрехыжрэ илъэси 175-рэ зэрырикъуар щхьэусы­гъуэ­фIу къыдолъытэ венгр усыгъэм и лъабжьэр зыгъэтIылъа Петёфи нэхъ гъу­нэгъуу зэдгъэцIыхуну. 

Урысейм лыжэкIэ къыщажыхь и курорт нэхъыфI­-хэр щызэхагъэкI зэхьэзэхуэм Iуащхьэмахуэ лъапи хэтщ.

«ГъащIэм хуэгъэпса инф­раструктурэ» лъэпкъ проектыщIэу 2030 гъэ пщIондэ зэ­фIэгъэкIын хуеймрэ щIыналъэхэр а лэжьыгъэм зэры­хуэ­хьэзырымрэ теухуат УФ-м и Правительствэм и Унафэ­щIым и къуэдзэ Хуснуллин Марат видеоконференц IэмалкIэ иригъэкIуэкIа, Правительствэм ЩIы­налъэхэм зегъэужьынымкIэ и комиссэм и зэIущIэр. Абы хэтащ КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек. 

Куприн Александр цIыхубэм я гум дыхьа урыс тхакIуэшхуэщ. Нэхъыбэ дыдэу ар яцIыху «Поединок», «Гранатовый браслет», «Олеся» рассказхэмкIэ. А тхыгъэхэр урыс литературэм и фIыпIэм щыщщ.