Карнеги и цIэр зэрихьэу США-м щыIэ ЩIэныгъэхэмкIэ институтым и IэщIагъэлIхэу Фенг Фабо, Батлер Пол сымэ иджыблагъэ хьэршым къыщахутащ абы зыщызыгъазэ пкъыгъуэ абрагъуэхэм ящыщу «Нептун щIыIэ» зыфIащамрэ гъащIэ здэщыIэнкIэ хъуну зыхуагъэфащэ планетэу тIурэ. Иужьрейхэр егъэщIылIащ ди Дыгъэм нэхъ къыпэгъунэгъу «плъыжь цIыкIужьей» зыхужаIэ вагъуэ жьэражьэм. 

Адыгэ Республикэм щыщ сурэтыщI Ачмыжь ФатIимэ и IэдакъэщIэкIхэм къыщыгъэлъэгъуащ адыгэ дуней. Зэм лIыжь жьакIэхур мэгупсысэ, зэм шыкIэпшынэ зыIыгъ пщащэр къытхуогуфIэ, зэм адыгэшхэр зэдолъ, зэми къэфакIуэхэр утыку къохьэ. 

«Дохутырым епсэлъа иужь сымаджэр нэхъыфI мыхъуамэ, ар дохутыр хъунукъым», - жиIэгъащ Бехтерев Владимир. Республикэм и сабий клиникэ сымаджэщым и «Пульмонологие» къудамэм и унафэщI КIуащ Залинэ Мухьэрбий и пхъур сэбэп зыхуэхъуа адэ-анэхэр къыхуэарэзыуэ сымаджэщым Интернетым щиIэ напэкIуэцIым щатх псалъэ гуапэхэр, фIыщIэмрэ щытхъумрэ гъунэжщ. 

«Гъуэгуэгъу» (кIахэ диалектымкIэ «гъогогъу») псалъэм адыгэхэм къидгъэкIыр, дызэрыщыгъуазэщи, «нэгъуэщIым дэгъуэгурыкIуэ цIыху» мыхьэнэращ, «гъуэгумрэ» «цIыхумрэ» иризэпытщIэу.

Мы цIэр зезыхьэ бгыр Урысей Федерацэмрэ Куржымрэ я гъунапкъэр зыгъэбелджылы Кавказ Шытх Нэхъыщхьэм и нэхъ лъагапIэ дыдэхэм ящыщ зыщ (и уардагъэкIэ псоми ефIэкI Iуащхьэмахуэ зэлъэгэкIыр тIэкIу нэхъ хуэищхъэрэкIэ щыIэ Гуэдзэн Шытхырщ).

Макъамэ защIэщ мы гъащIэр! Псори, псори гухэлъ изогъащIэ! Си гур щохъур дунейм насып защIэ… Дыгъэ бзийм, удз гъэгъам, жыг Iэрысэм, уафэгъуагъуэм, уэшх хуабжьым, уэс щабэм… Псоми, псоми макъамэ къапех. Макъыу хъуари мы си гум зэхех.

Налшык дэт Лъэпкъ музейм иджыблагъэ  къыщызэIуахащ «Сурэт IэрыкIхэм я гъэлъэгъуэныгъэ». Абы утыку къыщрахьат данэ  щэкI бгъузэкIэ,  цы, шылэ  IуданэхэмкIэ хэдыкIа  сурэтхэр.
      «IэпщIэлъапщIэ дыжьынхэр» проектым хэт  бзылъхугъэхэм  я IэдакъэщIэкIщ мыхэр.  

Урысей сурэтыщI, график цIэ­рыIуэ, УФ-м и цIыхубэ художник, ­ХудожествэхэмкIэ Урысей акаде­мием и академик, профессор, Красноярск дэт ксилографие школыр къы­­зэзыгъэпэща икIи абы и уна­фэщI, 1967 гъэм къыщыщIэдзауэ СССР-ми УФ-ми я Художникхэм я ­зэгухьэныгъэхэм, 1975 гъэ лъандэ-рэ ди къэралым и Журналистхэм               я ­союзым хэт Пащты Герман и ныбжьыр илъэс 80 щрикъум ирихьэ-лIэу зэхаша I

Къулъкъужын къуажэм къыщы­хъуа, щеджа адыгэ пщащэ щIыкIа- фIэ Къуэдз Аксанэ щызэзгъэцIыхуар Германиеращ. Илъэс зыбжанэ ипэкIэ абы къыщызэрагъэпэща, Адыгэ ­щэн­хабзэм и дунейпсо фестивалым ­щыщ зы пшыхьыр езыгъэкIуэкIар ­Аксанэт. Хэкум икIахэр дыдихьэхат абы Iурылъ адыгэбзэм и къабзагъымрэ лъэпкъ Iуэхум хуэнэхъуеин­шэу хамэ щIыпIэ  зэ­рисымрэ.

КъызэднэкI илъэсым и кIэухым иджыри зы адыгэ фильм дунейм къытехьащ. Мейкъуапэ щагъэлъэгъуащ АР-м щIыхь зиIэ и журналист, режиссёр, сценарист Даур Хъусен триха «Пщы Марыхъу» тхыдэ-художественнэ фильмыр. СыхьэтитIкIэ екIуэкI кином къыщыгъэ­лъэ­гъуащ­ натыхъуеипщым и лIыгъэмрэ и гъащIэ гъуэ­гуанэмрэ.