Элбрус Къабарты-Малкъарны эм саулай къыралны да тамаша жерлеринден бириди. Мында жерлени ондан бири неда тогъуз минг гектары агъачлагъа жетеди. Тау бетледе асламысында нарат, къайын терекле эм тюрлю-тюрлю юлкюле ёседиле. Белгилисича, табийгъатха агъачны магъанасы бек уллуду–тамырлары жер кёчмезча, суу таламазча себепик этедиле, къар эм таш юзюлсе да тыядыла.
Агъачны сакълау эм байыкъландырыу борчну 1986 жылдан бери «Эльбрус» миллет парк толтурады. Учрежденияны ишини хайырындан Бахсан ауузуну иги кесек жеринде бюгюнлюкде да табийгъатны кийик тюрсюню сакъланады.
Миллет парк бир къауум участокдан къуралады - турист рекреациягъа, эл мюлкге бёлюннген зонала эм бир тюрлю иш бардырыргъа эркин этилмеген энчи сакъланнган жерле. Бюгюнлюкде мында къыстау къонакъ юйле, кафеле, сатыу-алыу точкала ишленедиле. Солугъанланы, тау лыжачыланы, экскурсантланы эм альпинистлени да санына танг къошулгъанды. Ол а табийгъатха уллу ауурлукъ салады. Аны ючюн, паркны келечилери агъач фондха хата жетмезча, терекле кесилмезча, жарамагъан жерледе къурулуш эмда башха ишле этилмезча кёз-къулакъ болгъанлай турадыла.
Турист-рекреация объектлени асламысы Минги тауну этегине жууукъда - Нейтринодан Азау талагъа дери саулай 37 минг гектарда орналадыла. Ол себепден агъач мюлкню инспекторлары обходланы жартысындан кёбюсюн мында бардырадыла. Графикге кёре рейдле Огъары Бахсанны эм Огъары Малканы участокларында ётедиле. Мында хауа болумну хатасындан агъачха заран жетсе неда адам бузукълукъ этсе, тинтирча оператив къауум да ишлейди. Аманлыкъчыла административ жууапха тартыладыла.
Болсада, табийгъат байлыкъланы сакъларча жаланда бир тюрлю чекле салыу эмда жууапха тартыу азды. Ол себепден паркны келечилери турист маршрутлада, кафеледе, тюкенледе, солугъан жерледе экологияны магъанасыны юсюнден профилактика халда тюбешиуле, ангылатыу ушакъла ётдюредиле. Тёгерек-башны тазалыкъда тутарча, низамлыкъ сакъланырча школчуланы санындан къуралгъан волонтёрла да иги болушадыла. Ала экология бла байламлы субботниклеге эм башха акциялагъа да тири къатышадыла.
Паркны ишчилери агъачны айнытырча, санитар болумну игилендирирча жумушланы да заманында тамамлайдыла. Къаты желле, къар, таш юзюлюп, ырхы келип, чирип аугъан тереклени кетерип, аланы орунуна питомникде ёсдюрюлген терекчиклени орнатадыла. Бусагъатда мюлкню кесини аслам назы терекчиклери барды.
Дагъыда от тюшмезча аслам эс бурулады. Бу жумушну оператив халда тамамларча, энчи къауум ишлейди. Ала техника, оборудование эм башха керек затла бла да тынгылы жалчытылыныпдыла.
Миллет паркны сакълагъанланы къауумуна Залим Едоков башчылыкъ этеди. Аны бла ишлегенлени кёбюсю Элбрусдан эм башха къоншу элледендиле. Ала сынамлары болгъан эм иш кёллю специалистледиле. Башха-башха жыллада агъач мюлкню айныууна уллу къыйын салгъанланы тизмесинде Миллет паркны таматасыны орунбасары Чочайланы Маликни, къырал инспекторланы Къайгъырмазланы Юсюпню, Гюлюйланы Дуданы, Нёгерланы Казбекни, Жаппуланы Алийни бла Рашидни, Байдаланы Хакимни, Сотталаны Зекерияны, Кулчаланы Хабибуллахны, Хаджиланы Солтанны, Ёзденланы Билялны, Ахматланы Рамазанны, Уяналаны Магометни эм башхаланы сагъыныргъа боллукъду.
Анатолий Темиров.
