РФ-ни экономиканы айнытыу министрини биринчи орунбасары Михаил Бабич бла КъМР-ни Башчысы Казбек Коков озгъан шабат кюн Минги тау тийресинде болгъандыла. Казбек Валерьевич ара шахардан келген къырал къуллукъчу бла бирге «Гара-Баши» станциядан башланнган жангы лыжа трассаны ачхандыла. Бу ишге Правительствону башчысы Мусукланы Алий, курортла эмда туризм министр Мурат Шогенцуков, Элбрус районну башчысы Залийханланы Къаншаубий, «Курорт «Эльбрус» акционер обществону таматасы Беккаланы Хыйса эм башхала къатышхандыла.
Айтханыбызча, жангы трасса 3,8 минг метрден артыкъ бийикликде «Гара-Баши» станцияда башланады, энишге «Мир» станциягъа дери барады. Лыжачылагъа ишленнген жолну кенглиги бир-бир жерледе 40 метрге жетеди, узунлугъу километр бла жарым болады, кеси да энишге 400 метрге тюшеди.
Трассаны къурулушу быйыл жазда башланнганды. Проектни заманында хазырларча ишчилеге иги къармашыргъа тюшгенди. Къалай-алай болса да, аны лыжалада учуу кезиуге тынгылы этгендиле. Кесин да къоркъуусузлукъ жаны бла битеу шёндюгю жорукълагъа тийишлиликде. Къая тикледен юзюлюп къар неда таш тюшмезча жан-жанлада аула жайгъандыла, анда учханла къайда да жолдан чартлап кетмезча, не къалын туманда да кёзге иги уруннган къызгъылдым буруула орнатхандыла.
Алай бла Михаил Бабич бла Казбек Коков къызыл тасманы кесип, жангы жолну къууанчлы халда ачхандыла. Россейни экономиканы айнытыу министрини биринчи орунбасары айтханнга кёре, келир эки-юч жылда «Эльбрус» курортну айныууна жети миллиард сом чакълы инвестицияла этерге умут барды.
Тийишли проект талай кезиулеге бёлюнеди. Сагъынылгъан ахчагъа аслам иш этилликди. Ары канат жолла, къонакъ юйле, туризм инфраструктура да киредиле.
Канат жолланы юсюнден айтханда, келир жыл аллай эки жангысы ишленип башларыгъын билдиргенди Бабич. Инвестиция проектни ахырында уа туристлени алгъын Приют-11 къонакъ юй орналгъан бийикликге дери канатка бла чыгъарып башларыкъдыла.
Къонакъ юйлени къурулушуна да аслам эс бурулады. Бу иш бла ол санда уллу компанияла да кюреширикдиле. Бюгюнлюкде проектге аллай бири къошулгъанды, сейирлери болгъан башхала да бардыла. Биринчи объектни келир жыл окъуна сюеп башларгъа умутлудула.
Бу къурулуш ишле эм башха жумушла да ючжыллыкъ бюджет планнга тийишлиликде бардырыллыкъдыла, дегенди министрни биринчи орунбасары. Аны бла Минги тау тийреле лыжалада учаргъа сюйген туристлени кёп къалмай сау жылны къууандырып тураллыкъды.
Мында къаллай тюрлениуле боллугъун бу тарихле кёргюзтедиле: 2025 жылгъа къонакъ юйлени саны эки кереге кёбейирикди, алада жерлени ёлчеми уа сегиз жюзден юч мингнге жетерикди. Дагъыда тогъуз жюз жангы ишчи жер къураллыкъды. Озгъан беш жылны ичинде курортну айныууна 571,5 миллион сом къоратылгъан эсе, келир юч жылда, айтылгъаныча, инвестицияланы саны жети миллиардха жетерикди. Беш жыл мындан алгъа былайлада 212 минг адам солугъан эсе, былтыр аланы саны 425 минг болгъанды. Тергеулеге кёре, 2025 жылда курортда 740 минг турист келирин сакълайдыла.
Ол бары да алай болурча, Азау таланы тап халгъа келтирирге, адамлагъа жашаргъа эмда солургъа жангы жерле къураргъа керекди, деп белгилегенди Михаил Бабич. Бу ишни тамамларыкъланы санында белгили, сынамлы компанияла да боллукъдула.
- Мында ишлеген жер-жерли предпринимательлени сейирлерине да эс бурмай къаллыкъ тюйюлбюз. Ол Президент эмда правительствону башчысы салгъан бек магъаналы борчду. Къолундан келгенлеге, ишлерге онглары, итиниулюклери болгъанлагъа амал берирге кюреширикбиз, - дегенди ол.
Аны айтханда, Михаил Бабич льгота халда налогла тёлеуню, жер юлюшле бериуню, инфраструктура къурауну сагъыннганды. «Къысха айтханда, бизнесни бир проект бла, шёндюгю излемлеге тийишлиликде айный барыргъа онгу болурча», - деп чертгенди ол.
Казбек Коков республикада туризмге бийик магъана бериледи, дегенди. «Табийгъат онгларыбыз бу курортну айнытып, бери солургъа келгенлени санын бир миллион адамгъа жетдирирге онг бередиле. Минги тау къуру Къабарты-Малкъарны угъай, саулай къыралны байлыгъыды.
Михаил Викторович бла бирге быйыл ишленнген трассаны ачханыбыз бла бери инвестицияла келип башлагъанын биз бюгюн кеси кёзюбюз бла кёргенбиз. Ахшы умутла уа андан да кёп адам келирине себеплик этерикдиле. Бюгюнлюкде туризм республиканы битеулю регион продуктуну (ВРП) бир процентин тута эсе, талай замандан аны юч процентге жетдирирге таукелбиз», - деп белгилегенди Казбек Валерьевич.
Ызы бла къырал оноучула Басханда ишлене тургъан жемишле сакълагъан объектге къайтхандыла. Аны къурулушун «Агрохолод» компания бардырады. Ары жиберилген инвестицияланы ёлчеми 578 миллион сомгъа жетгендиле. Объект битсе, анда бир кезиуге буздурмай жети минг тонна продукция тутаргъа боллукъду.
Шёндю анда жемишлени сакълагъан камерала хазырдыла, продукцияны айырыучу комплексни мекямы да битгенди. Сууукъ бла жалчытхан оборудованияны орнатып, сынам халда ишлетип кёргендиле, орунла да сатып алгъандыла. Энди уа специалистле айырыучу оборудованияны орнатыу бла кюреше турадыла. Хар нени да бу кюнледе бошаргъа таукелдиле.
Михаил Бабич комплексни ичине къарагъанды, оборудованиягъа да эс бургъанды. Ызы бла компанияны башчылары бла ушакъ этип, проектге тийишли магъана бергенди.
Ахырында республиканы Башчысы, къонакъгъа ыразылыгъын билдирип, ич туризм эмда эл мюлк бизни регионнга бек магъаналы болгъанларын чертгенди. Бютюнда шёндю, къыралда экология жаны бла таза продукциягъа эмда кесибизде берилген жумушлагъа сурам ёсе баргъан кезиуде.
