Келлик тёлюлени оюмларын къурауда маданият къыйматлы ызгъа саналады, ол бек магъаналыды

Къабарты-Малкъарны Башчысы К.В. Коков КъМР-ни Правительствосуну таматалары бла ишчи тюбешиу къурагъанды. Анга КъМР-ни премьер-министри Мусукланы А.Т., КъМР-ни Башчысыны Администрациясыны оноучусу М.М. Кодзоков, КъМР-ни Правительствосуну Председателини орунбасары М.Б. Хубиев, КъМР-ни маданият министри М.Л. Кумахов, КъМР-ни финансла министри Е.А. Лисун, КъМР-ни Башчысыны кенгешчиси Тюбейланы А.И., Нальчик шахар округну жер-жерли администрациясыны таматасы Т.Б. Ахохов къатышхандыла.
Анда «Маданият» миллет проектни бардырылыуу сюзюлгенди, бёлюмню ырысхы бла жалчытыу, бюджет маданият учреждениялада айлыкъны кётюрюу эм чыгъармачылыкъ ишчилени къырал жанындан кёллендириу соруулагъа къаралгъанды. Энчи эс КъМР-ни къуралыууну 100-жыллыгъын белгилеуге хазырланыуну чегинде жумушлагъа, Къабарты-Малкъарда музейлени бла кёрмючле къурау жаны бла ишлени айнытыу борчлагъа бёлюннгенди.
Тюбешиуню ача, Казбек Коков бюгюнлюкде битеу дунияда шёндюгю эпидемиология болум бла байламлы эм алгъа коронавирус бла къажау ишле чыгъарылгъанлары ючюн, маданият жыйылыуланы бир къауумуну заман болжалларын кёчюрюрге, неда аланы бардырмазгъа тюшгенин белгилегенди.
Аны бла бирге, дегенди регионну оноучусу, COVID-19 бла болум Къабарты-Малкъарда контрольдады, 300 чакълы бир резерв ундурукъ жер сакъланады. Жашау андан ары барады, магъаналы борчланы араларында республиканы жамауатын айнытыу бла байламлы соруула сакъланадыла. Маданият ызла жетип келген жумушланы – Къабарты-Малкъар Республиканы къуралыууну 100-жыллыкъ юбилейини – аллында андан да магъаналы боладыла.
«Келлик тёлюлени оюмларын къурауда маданият къыйматлы ызгъа саналады, ол бек магъаналыды. Биз тёрелени сакълауну юсюнден айтабыз, алай жаш адамланы жаланда кесибизни культурабызгъа тюшюндюргенден сора да, алагъа дуния маданиятны да ангылатыргъа тийишлисин билебиз. Нек дегенде уллу айный баргъан дуниядан ангылаулары болурча, ала бютюн бийикликлеге чыгъарча, жаланда россей даражада угъай, дуния даражада жыйылыула бардырырча», - деп чертгенди К.В. Коков.
Кенгешни повесткасы бла байламлы баш докладны КъМР-ни маданият министри Мухадин Кумахов этгенди. Къабарты-Малкъар Республикада «Маданият» миллет проектни ызында бёлюмню битеу отрасльлерин жыйышдыргъан кенг халлы Жумушланы планы бардырылгъаны белгиленнгенди. 2019-2020 жыллада миллет проектни чегинде битеу финансирование келиуледен бёлюннген ырысхы 317 миллион сомдан аслам болгъанды.
2019 жылда ол ахчагъа тёрт маданият юй ишленнгенди, экисини тынгылы ремонту этилгенди. Нартанда солуу заманны оздургъан учрежденияны 2018 жылда башланнган къурулушу бардырылады. Псычох, Светловодское, Экинчи Лескен, Экинчи Чегем эллеге, Екатериноградская станицагъа, Псыкодха, Бабугентге эм Быллымгъа  жерлеринден тепдирилген кёп функциялы  8 маданият арала (автоклубла) алыннгандыла. 23 искусстволаны сабий школларына ата журтда чыгъарылгъан пианинола салыннгандыла.
Бёлюмню миллет проектини тизмесиндеги жумушлагъа 2020 жылда Нартанда ДК-ны къурулушун тындырыу, Псычохда маданият юйню жангыртыу, Кёнделенде, Эл-Тюбюнде, Пролетарскоеде, Светловодскоеде, Шордаковода, Огъары Акъбашда, Кишпекде эм Урухда сегиз эл маданият-солуу заман оздуруу учрежденияны тынгылы ремонтлары киредиле. Къурулуш ишле штат низамда бардырыладыла, графикден артха къалмагъанлай. Тамамланыуну болжалы 2020 жылда декабрьдеди.
Андан сора да, быйыл Жаш къараучуну театрыны мекямыны тынгылы ремонту башланнганды, аны 2022 жылда ахырына жетдирир умутлудула. 3 искусстволаны сабий школларына музыка инструментле, оборудование эм окъутуу материалла сатып алыннгандыла, коммерциялы болмагъан 11 организациягъа эм эки любитель коллективге грант себеплик этилгенди.
Краснодарны культура къырал институтуну мурдорунда ишлеген Маданиятда уруннган чыгъармачылыкъ эм управление кадрланы тохтамагъан халда билим бериу эм квалификация даражаларын ёсдюрюу арада республиканы 122 специалисти бла педагогика ишчиси курсланы ётедиле.
2021-2024 жыллада «Маданият» миллет проектни чеклеринде Приречноеде эм Совхозноеде ДК-ла ишлерге белгиленипди, республикалы гинжи театрны, Залукокоаже элде район музыка сабий школну, Залукокоажеде, Узакъ Герменчикде, Огъары Малкъарда, Дыгулыбгейде, Урванда эм Сармаковода маданият юйлени, Заюковода бла Анзорейде искусстволаны сабий школларыны тынгылы ремонтлары, Тёбен Къуркъужинде Искусстволаны М.Кипов атлы сабий школуну жангыртыу да.
Россей Федерацияны Маданият министерствосуну проектине кёре Нальчик шахар округда Маданият айныуну арасы ишленирикди, анга концерт зал, музей-кёрмюч майдан, китапхана, чыгъармачылыкъ бла кюреширча отоула эм сабийлеге бла абаданлагъа кинозалла кирликдиле.
Искусстволаны сабий школларын музыка инструментле, оборудование эм окъутуу материалла бла жалчытыу андан ары бардырыллыкъды. Миллет проектни бардырылыууну эсеплерине кёре Краснодарны культура къырал институтуну мурдорунда квалификацияларын ёсдюрген специалистлени битеулю саны 940 адам боллукъду. «Маданият волонтёрла» программагъа кёре культура волонтёрланы саулайда бирге саны 2024 жылгъа дери 600 чакълы бирге жетерикди.
Къабарты-Малкъар Республиканы къуралыууну 100-жыллыгъын байрамлаугъа хазырланыуну чеклеринде, маданият-асламлы жыйылыуладан сора да, КъМР-ни маданият къырал эм муниципал учрежденияларыны 38 объектини тынгылы ремонтлары планнга къошулупдула, аланы санында 4 театр эм концерт организация, 7 китапхана, 6 музей, 18 маданият юй, Халкъ къол усталыкъланы арасы, къауум башхала.
Музейлени материал-техника къолайлыкъларын кючлендириу жаны бла амалла да тамамланадыла. КъМР-ни Миллет музейини мекямыны эм отоуларыны тынгылы ремонту этилгенди. Республикалы бюджетден ырысхыгъа Элбрус тийресинде Оборонаны музейинде тынгылы ремонт бардырылгъанды.
Къабарты-Малкъарны кёрмюч жумушларын эм музейлерин игилендириу жаны бла магъаналы борчлагъа  маданият къыйматлагъа асламла тюшюнюрча этиу саналгъанлай турады, ол санда бёлюмню информатизациялау, къырал музейлени материал-техника эм ресурс къолайлыкъларын кючлендириу, жарыкъландырыу, илму-тинтиу эм билим бериу ишни кючлендириу, тохтамай ишлеп тургъан экспозицияланы игилендириу, кёрмюч проектлени кёбейтиу, ол санда Россей Федерацияны субъектлеринде эм тыш къыралда музейледен тышында, гитче эм орта халлы шахарлада жерлеринден тепдирилген кёрмюч проектлени бардырыу, музейлени чыгъармачылыкъ индустрияла бла байламлыкъларын айнытыу, аланы маданият-жарыкъландырыу туризмни системасына къошуу да.
Жыйылыуну ахырында КъМР-ни Башчысы заман терк тюрлене баргъанын белгилегенди эм республикалы властьлагъа шёндюгю кезиуге тийишлисича къошула билиу бек магъаналы болгъанын айтханды. Алай жаланда бир ызда барып турургъа угъай, бир-бирде тапсыз затлагъа къажау турургъа, бирде магъаналы затланы ычхындырмазгъа керекди, дегенди ол. Маданиятны ёсдюрюуню эм анга билеклик этиуню хайырындан Къабарты-Малкъарны жамауатын андан ары айнытыргъа тийишлиди. Казбек Коков ол борчха кёре регион маданият соруулада бир ыз къуралыргъа керек болгъанын чертгенди.

КъМР-ни Башчысыны бла Правительствосуну пресс-службасы.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

25.04.2024 - 09:03

Инсанлыкъ борчларын толтура

Озгъан шабат кюн Нальчикде къан алыучу станцияда ишлегенле шахарда  Къабарты-Малкъар Россейге къошулгъанлы 400-жыллыгъы атлы майданда,  энчи машиналары бла тохтап, къан берирге ыразы болгъанладан 

25.04.2024 - 09:03

«Ана тилингде ангылат!»

Озгъан ыйыкъда Нальчикни администрациясыны Жаш тёлю политика жаны бла управлениясы «Биринчилени атламлары» биригиу КъМР-ни Жарыкъландырыу эм илму министерствосуну Устазланы усталыкъларын ёсдюрюу жа

25.04.2024 - 09:03

Унутулмазлыкъ такъыйкъала

Нальчикде  жаш къараучуну театрында  «Биз Россейни инсанларыбыз!» деген проектни чеклеринде  паспортланы бериуге жораланнган къууанчлы жыйылыу болгъанды.

25.04.2024 - 09:03

АБАДАНЛА ТЫНЧЛЫКЪЛЫ ЖАШАРЧА

Къабарты-Малкъар къырал университетде «гериатрия» ыздан Халкъла аралы илму-практикалы конференция бардырылгъанды.

25.04.2024 - 09:03

КЪОРКЪУУСУЗЛУКЪНУ ЖАЛЧЫТХАНЛЫ – ЭКИ ЁМЮР

1724 жылда Нальчик сууда аскер къала болгъанды, анда, эм алгъа, аскерчиле тургъандыла. Талай жылдан а анда граждан жамауат да жашап башлагъанды, асламысында аскерчилени юйюрлери.