Башха-башха миллетлени, динлени келечилерини шуёхлукъларыны, бир ниетлиликлерини белгиси

Россейде жаш къырал байрамларындан бирине – Россейни халкъларыны бирлигини кюнюне - быйыл 15 жыл толгъанды. 4 ноябрьде Россейде къаллай байрам белгиленнгенин бир ненча жыл мындан алгъа уа кёпле билген да этмегендиле. Алай бюгюнлюкде ол адамла таныгъан къууанчладан бирине айланнганды.
Тарыхны сюйгенле уа ол 1612 жылда Москва душмандан къорууланнганына аталгъанын биледиле. 4 ноябрьде (эски орузламагъа кёре 22 октябрьде) халкъ аскерле, Козьма Мининни бла Дмитрий Пожарскийни башчылыгъында Китай-городну поляклы душманладан къоруулагъандыла.
Алай бирле уа бу кюнню совет жыллада 7 ноябрьде белгиленнген Октябрь революцияны байрамы бла къатышдыра эдиле. Аны уа совет жыллада кенг белгилегендиле. Халкъ анга юйренчек болуп, къыралны политика мурдору алышыннганына, СССР чачылгъанына да къарамай, революцияны къууанчын этген суннгандыла. Алай бюгюнлюкде уа бу эки кюн бир бирлери бла байламлы болмагъанларын ангылайдыла, байрамны тюз аты уа адамланы ауузларындады.
Жангы къырал байрам къалай тохташдырылгъанды? 2004 жылда Россейни Патриархы Алексий II Динле аралы советде XVII ёмюрде Россейни тарыхында къыйын кезиуледен бирин, поляклы душман аскерлеге къажау урушда халкъны батырлыгъын адамланы эслерине салыргъа кереклисин айтхан эди.
Ызы бла 2005 жылда РФ-ни Президенти Владимир Путин аскерчилени жигитликлерини хурметине 4 ноябрьни Россейни халкъларыны бирликлерини байрамынча белгилерге, аны солуу кюннге бурургъа деген Указгъа къол салгъанды. Алай бла ол уллу къыралыбызда жашагъан кёп миллетлени бла халкъланы, тюрлю-тюрлю динлени келечилерини шуёхлукъларыны, бирликлерини, бир бирге этген хурметлерини белгиси болгъанды.
Байрамгъа къалай тюбейдиле? Россейге ёмюрлени теренинден бери тюрлю-тюрлю къыйынлыкълагъа тюберге, душманлагъа къажау туруп, жалынчакъсызлыгъын сакъларгъа кёп кере тюшгенди. Къыралыбызгъа къыйын заманда уа халкъ биригип, душманнга къажау тургъанды. Алай эсе уа 4 ноябрьде битеу даулашла, бир бирге кёлкъалдыла унутулургъа керекдиле. Байрамны баш магъанасы да олду.
Къууанч а концертсиз, саугъасыз болмайды. Къыралны регионларында бу кюн митингле, маршла, концертле, жандаруурлукъ акцияла бардырыладыла. Ол санда Кремльде РФ-ни айнытыугъа уллу къыйын салгъанланы къырал саугъала бла белгилейдиле.
Шимал Кавказны республикалары уа бу къууанчха энчи жумушланы хазырларгъа кюрешиучюдюле. Сёз ючюн, 2014 жылда жаш тёлюню башламчылыгъы бла «Бир гимн – бир къырал» деген акция бардырылгъанды. 4 ноябрьде субъектлени ара шахарларыны орамларында халкъ жыйылып, кюндюз 12 сагъатда барысы да Россейни эмда кеслерини регионларыны гимнлерин айтхандыла. Ол а къыралыбызны халкъларыны бирликлерини энтта бир белгиси болгъанды.
Грозныйде «Чеченни жюреги» деген межгитни аллында майданда къууанчлы митингге 18 минг адам жыйылгъан эди. Ала барысы да бирге Россейни эмда Чеченни гимнлерин жырлагъандыла. Черкесскде уа митингге жыйылгъанла шахарны мэриясындан Театр майданнга дери жаяу баргъандыла. Аланы къолларында Россейни байрагъы бар эди – аны узунлугъу 30 метрден аслам болгъанды.
Дагъыстанда уа, байрамгъа аталып, женгил атлетикадан эришиуле къуралгъандыла. Анга эки мингден аслам адам къатышханды, хорлагъанлагъа уа эсде къаллыкъ саугъала берилгендиле.
Къууанчха Къабарты-Малкъар да жарыкъ тюбейди. Сёз ючюн, анга аталып, республиканы бек уллу эллеринден биринде Кёнделенде Уллу Ата журт урушха кетген эллилени хурметине эсгертме ачылгъан эди. Анда 756 жигитни тукъуму жазылыпды, ол КъМР-де бек уллу мемориалдан бириди. Аны кенглиги 4,6 минг квадрат метрге жетеди.
2013 жылда уа республиканы жаш тёлюсю сейирлик акция бардыргъанды – «Нёгеринге – конфет. Ышар, Россей!». Школланы окъуучулары, студентле да Нальчикни орамларында адамланы татлы ашарыкъла бла сыйлагъандыла. Быллай ачыкъ иш а адамланы&nbsp кёллерин кётюрмей къоймагъанды.
Хар жылдан да къууанчны чеклеринде жангы жумушла къураладыла. Сёз ючюн, 2017 жылда «Уллу этнография диктант» акция бардырылгъанды. Анга РФ-ни инсанлары эмда тыш къыраллада жашагъанла да къатышыргъа эркин эдиле. Бу акция уа жамауатны Россейде жашагъан халкъларыны тарыхларыны, культураларыны, адет-тёрелерини юслеринден билимлерин ачыкъларгъа онг бергенди.
Алай быйыл пандемия бла байламлы кёп шахарлада халкъны бирге жыймазгъа, байрам къурамазгъа оноу чыгъарылгъанды. Ол а коронавирусну жайылыуун тохтатыр мурат бла этилгенди.

Тикаланы Фатима

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

28.03.2024 - 10:01

НИЕТ ХАЗНАБЫЗНЫ АЙНЫТХАНЛА

Халкъыбызны ниет жетишимин кёргюзтген Къулийланы Къайсын атлы Малкъар театрны къуралыуу озгъан ёмюрню 1930-чу жылларында башланнганды. 1935 жылда А.

28.03.2024 - 09:03

ГИТЧЕ ЭМДА ОРТА БИЗНЕСНИ МАГЪАНАСЫ УЛЛУДУ

Къайсы къыралда неда аны ичинде субъектде экономиканы айнытыугъа уллу къошумчулукъ этгенле гитче эмда орта бизнес бла кюрешгенледиле эмда энчи предпринимательледиле.

28.03.2024 - 09:03

ИНВЕСТИЦИЯЛАГЪА – ЭНЧИ ЭС

Жангы предприятияла къурарча, производствону кенгертирча, инвестицияла этмей, башхача айтханда ишге ахча салмай боллукъ тюйюлдю.

27.03.2024 - 14:04

КЪАБАРТЫ-МАЛКЪАР РЕСПУБЛИКАНЫ БАШЧЫСЫ К.В.КОКОВНУ РОССЕЙ ФЕДЕРАЦИЯНЫ МИЛЛЕТ ГВАРДИЯСЫНЫ АСКЕРЛЕРИНИ КЮНЮ БЛА АЛГЪЫШЛАУУ

Росгвардияны Къабарты-Малкъар Республикада Управлениясыны хурметли аскерчилери, ишчилери эмда ветеранлары! Сизни Россей Федерацияны Миллет гвардиясыны аскерлерини кюню бла алгъышлайма!

27.03.2024 - 09:07

САКЪАТ САБИЙЛЕ ОКЪУУСУЗ КЪАЛМАЗЧА

Къабарты-Малкъарны Жамауат палатасында республиканы билим бериу учреждениялада сакъат эм къыйын ауругъан сабийлени окъутуу не халда болгъаны тинтилгенди.