ЦIыхур зыпэрыт IэнатIэм игури и псэри ирихьэлIэу лажьэмэ, абы дэрэжэгъуэ къыхуэзыхьыр езым и закъуэкъым - я насып ­къикIауэ жыпIэ хъунущ ар зыхэт гупми, и зэфIэкIыр зрихьэлIэ дэтхэнэми. Псом хуэдэжкъым ар егъэджакIуэмэ. Абы щыгъуэм а цIыхур езым бгъэдэлъ фIы­гъуэхэмкIэ: псэ хуабагъэмкIэ, щIэ­ныгъэмрэ акъылымкIэ ядогуашэ и нэIэм щIэтхэм, хэлъ ­хьэл-щэн дахэри абыхэм щапхъэ яхуохъу. Апхуэдэу, «зи IэщIагъэм къыхуалъхуа» псалъэхэр куэдрэ зыхужаIэ лэжьакIуэщ Тэрч къалэм дэт лицей №1-м адыгэбзэмрэ литературэмрэ ще­зыгъэдж Iуэхъу (Тубей) Аллэ.
Аллэ куэд щIакъым IэнатIэм къы­зэрыхыхьэрэ, арщхьэкIэ зэман кIэщIым къриубыдэу къигъэ­лъэгъуащ жэуаплыныгъэ зыхэлъ, зи IэщIагъэр фIыуэ зылъагъу цIыхуу зэрыщытыр. КъБКъУ-м и адыгэбзэ къудамэр ехъулIэныгъэкIэ къэзыуха Аллэ илъэс 15 ­лъандэрэ щIэблэм ядолажьэ, лъэпкъыбзэмрэ литературэмкIэ щIэныгъэ ябгъэдилъхьэу, хэкупсэу игъасэу.
- Iуэхъу Аллэ ди еджапIэм и лэ­жьакIуэ нэхъыфIхэм, пажэхэм ящыщщ, - жеIэ лицейм и унафэщI Балъкъэр Людмилэ. - Абы Iуэху зехьэкIэ дахэ бгъэдэлъщ, и щIэ­ныгъэ куумкIэ, IэзагъымкIэ, и ­дерсхэм щIэлъ гупсысэмрэ куп­щIэмкIэ а псори наIуэ къищIу. Аллэ зыхущIэкъур и къалэныр да­гъуэншэу зэригъэзэщIэным и закъуэкъым, атIэ Iуэхум щIэщы­гъуэ гуэрхэр хилъхьэу ар зэры­ригъэфIэкIуэнми йолIалIэ. Зи лэ­жьыгъэмкIэ категорие нэхъыщ-хьэ зиIэ егъэджакIуэр апхуэдэу ­хущIокъу и дэтхэнэ дерсри къэ­хутэныгъэ хьэлэмэту ныбжьы­щIэ­хэм я пащхьэм зэрырилъхьэ­-ным. Иджырей лъэхъэнэм мы­хьэнэшхуэ иIэщ апхуэдэ творчес-кэ Iуэху бгъэдыхьэкIэм, сыту жы­­пIэмэ сабийр дерс «гъущэ» ­къудейкIэ къыпхудэхьэхыну­къыми. Ар фIыуэ къызыгурыIуэ егъэ­джакIуэ жаным и дерсхэм шэщIауэ къыщегъэсэбэп IэнатIэм къыхыхьэ технологие пэрытхэр, иджырей Iэмалхэр. Апхуэдэ лэ­жьэкIэфIыр мэхъу Аллэ зыIэригъэхьэ ехъулIэныгъэхэм я лъаб-жьэ быдэ.
Егъэджэныгъэ-гъэсэныгъэ лэ­жьыгъэм и щэху псори къэхутэ-ным ерыщу яужь итщ Аллэ. И IэщIагъэм ехьэлIа сыт хуэдэ ­Iуэ­хуми творческэу бгъэдыхьэ ­егъэджакIуэ гумызагъэм и лэ­жьыгъэ псом лъабжьэ хуищIыр цIыкIухэм я гупсысэкIэм, я бзэм зегъэужьынырщ, абыхэм езыхэм я Iуэху еплъыкIэ яIэжу къэгъэ­тэ­джынырщ. Абы и дерсхэр зэшы­гъуэкъым, купщIэшхуи япкъ­рылъщ. ЩIэныгъэ-методикэ пэ­рыт­­хэр мычэму къызэригъэ­сэ­бэпым къыдэкIуэу, Iуэхъум урокым хелъхьэ еджакIуэ щхьэхуэм ятещIыхьа лэжьыгъэхэр зэрыт карточкэ зэхуэмыдэхэри, тхыгъэ зэ­мы­лIэужьыгъуэхэри, джэгукIэ Iэ­мал­хэри егъэджэныгъэр егъэ­фIэкIуэным хуегъэлажьэ. А псори Аллэ хуегъэпс лэжьыгъэм щиIэ мурад нэхъыщхьэр зригъэхъу­лIэным: анэдэлъхубзэр зыIурылъ, лъэпкъ литературэм щыгъуазэ, ­хэкупсэ гъэсэныгъэ зыхэлъ щIэб-лэ хэкум къигъэхъуэным.
- НыбжьыщIэхэр уи дерсым ­дебгъэхьэхын папщIэ, уэ ар фIыуэ пщIэуэ абыхэм я пащхьэ укъиувэныр мащIэщ. ЩIэныгъэ куум щIыгъун хуейщ иджырей зэры­рагъаджэ Iэмалхэр, - жеIэ Аллэ. - Апхуэдэу еджакIуэхэм дазэры­дэ­лажьэ щIыкIэхэри зэмылIэужьыгъуэ зэрытщIыным дыхущIокъу. Урок къызэрыгуэкIхэм хыдоухуа-нэ джэгукIэ-къэхутэныгъэхэр, зэпеуэхэр, гупу зы Iуэху къииным елэ­жьыныр, абы къытхуигъэув къа­лэнхэр зэфIэтхыныр, нэ­гъуэщI­хэри.
IэнатIэм пщIэ щызиIэ лэжьа­кIуэщ Iуэхъур. Ар и зэфIэкIхэмкIэ ядогуашэ и лэжьэгъухэми нэ­гъуэщI щIыналъэхэм анэдэлъхубзэр щезыгъэджхэми. Адыгэбзэм­рэ литературэмрэ лицейм щезыгъэдж IэщIагъэлIхэм я методикэ зэгухьэныгъэм илъэс зыбжанэ л­ъандэрэ и унафэщIщ ар. А зэгухьэныгъэм иригъэкIуэкI лэ­-жьы­гъэхэм ятеухуауэ Аллэ 2017 гъэм игъэлъэгъуа презентацэр ­нэхъыфI дыдэу къыщалъытащ ­КъБР-м ЕгъэджэныгъэмкIэ, щIэ­ныгъэмрэ щIалэгъуалэм я IуэхухэмкIэ и министерствэм икIи а IэнатIэм къыбгъэдэкI щIыхь тхылъыр къыхуагъэфэщащ. Аллэ адыгэбзэмкIэ ита дерсри ЕгъэджакIуэхэм я щIэныгъэм щыха­гъахъуэ институтым методикэ лэжьыгъэ нэхъыфIу къыщалъытащ, абы къыпэкIуэ щIыхь тхылъи къратащ.
Аллэ жыджэру хэтщ Тэрч щIы­налъэм адыгэбзэр щезыгъэдж-хэм я методикэ зэгухьэныгъэм зэфIих лэжьыгъэхэми, щIыналъэм адыгэбзэмкIэ щекIуэкI зэ­пеуэхэр къэзыпщытэхэми, Хьэ­тIохъущокъуэ Къазий и цIэр зезыхьэ Адыгэбзэ хасэм иригъэкIуэкI «Си бзэ - си псэ, си дуней» республикэпсо фестивалым и къызэгъэпэщакIуэ гупми. 2015 гъэм екIуэкIа «Илъэсым и егъэджакIуэ нэхъыфI» урысейпсо зэхьэзэхуэм и щIыналъэ Iыхьэми пашэ щыхъуащ Аллэ.
Апхуэдэ ехъулIэныгъэ лъагэхэм хагъахъуэ Iуэхъум и лэжьэгъухэ-ми, иригъаджэхэми, абыхэм я ­адэ-анэхэми къыхуащI пщIэмрэ нэмысымрэ. Абыхэм ирогушхуэ Аллэ къызыхэкIа лъэпкъри, и ­щIыбагъ къыдэт и унагъуэ дахэ- ри.
Мы махуэхэм ди къэралым ­щагъэлъапIэ махуэшхуэмкIэ, Егъэ­джакIуэм и махуэмкIэ, ди ­гуа­пэу дохъуэхъу егъэджакIуэ Iэ­кIуэ­лъакIуэ, гъэсакIуэ Iэзэ Iуэхъу Аллэ. Узыншэу, унагъуэ насып ­щы­­мыщIэу, и гъащIэмрэ и гугъэмрэ зэтехуэу, фIыуэ илъагъу и IэнатIэм гукъыдэж куэд къриту Тхьэм игъэпсэу.