Казбек Коков: Къабарты-Малкъарда жашагъан хар инсаннга бирликни, журтубузну айныууна уллу юлюш къошхан тёлюлени хурметлерин кёрюуню магъаналылыкъларын ангылатыу бизни борчубузду

Къырал миллет библиотекада  КъМР-ни Башчысы Казбек Коков  республиканы жамауат организацияларыны таматалары бла тюбешгенди. Жыйылыу Къабарты-Малкъарны къуралыууну 100-жыллыгъын 2022 жылда байрамлаугъа хазырланыу бла байламлы болгъанды. Анга къатышханланы араларында дин, миллет-маданият араланы, ветеран, профсоюз эм волонтёр организацияланы келечилери, бийик билим берген махкемелени таматалары да болгъандыла. Республиканы социал-экономика, социал-политика айныууну эм миллетле аралы байламлыкъланы соруулары сюзюлгендиле.
Жыйылгъанлагъа айланып, КъМР-ни Башчысы  2019-2020 жыллада жашаугъа кийирилген магъаналы социал, экономика, политика проектлени эм борчланы эсгертгенди. Республиканы жамауат-политика жашауунда  магъаналы болумлагъа Казбек Коков 2019 жылда  Владимир Путинни  иш бла келиуюн эм Россей Федерацияны Президентинде  Миллетле байламлыкъла жаны бла советни кенгеши Къабарты-Малкъарда къуралгъанын санагъанды.
«Тышындагъы эм ичиндеги битеу къыйынлыкълагъа да къарамагъанлай, республика айный баргъан жолдан таймагъанды. Эки жылгъа  республиканы консолидированный бюджети 15 миллиард сомгъа кёбейгенди, аны ёлчеми быйыл 50 миллиард сомгъа жетерикди. Аны бла бирге къырал борчну 4 миллиардха азайталгъанбыз. Кредит къолайлыкъла жаны бла экономия 250 миллион чакълы бир сомну хайырланыргъа онг бергенди, аланы Къабарты-Малкъар Республикада жашагъанланы  социал проблемаларын кетериуге жибергенбиз», - дегенди К.В. Коков.
КъМР-ни Башчысы финансирование источникледен  баш капиталгъа  инвестицияланы ёлчеми ёсе баргъанын да къошханды: «2019 жылда аланы ёлчеми 44 миллиард сом болгъанды, башхасын айтмасакъ окъуна, ол  магъаналы экономика бёлюмледе  къауум инвестиция проектлени бардырыргъа онг бергенди. Аллай алты проект быйыл да тамамланадыла.
Социал бёлюмню инфраструктурасыны айныууна къошумчулукъла иги да ёсгендиле. 2018-2019 жыллада 18 спорт объект, 5 маданият юй, 4 саулукъ сакълау объект, 2145 жерге 3 школ эм  1260 жерге 23 школгъа дери билим берген учреждение хайырланыугъа берилгендиле. Суу бла жалчытыу, суу кетиу эм газификация жаны бла 7 объектде ишле тындырылгъандыла, 235 арбаз, 53  жамауат тийре эм паркла  тапландырылгъандыла. Быйылны эсеплерине кёре, энтта 33 спорт объект, 750 жерге юч школ, 2 мингден артыкъ жерге  29 школгъа дери билим берген учреждение ишленирикдиле, 120-дан артыкъ арбаз эм 34 жамауат тийре тапландырлыкъдыла».
Была барысы да, деп чертгенди республиканы оноучусу, асламысында миллет проектлени хайырындан бардырылгъан жумушладыла. Андан сора да, Россей Федерацияны Президентини оноуу бла къыралгъа къыйын 2020 жылда халкъгъа болушлукъгъа деп уллу амалла этилгендиле. Эсепде быйылны кёрюмдюлери кёргюзтгенлерича,  республикада жашагъанлагъа социал тёлеулени битеулю ёлчеми 11 миллиард 420 миллион сом чакълы боллукъду, ол 2019 жылдан эсе юч кереге кёпдю.
Казбек Коков белгилегенича, жол къурулушда да уллу ишле тындырыладыла: «Озгъан кезиуге  хайырланыугъа жангыртылгъан «Дейское – Тёбен Курп», «Дейское – Плановское», «Бабугент – Къара-Суу», «Прохладный – Азау» автомобиль жолла берилгендиле. Быйылны ахырына  Нальчик шахарда Киров, Канукоев, Марко Вовчок, Мальбахов орамланы, Шогенцуков орамны кесегинде  жолланы комплекс жангыртыулары эм ремонтлары тамамланырыкъды.  «Кавказ»  федерал автомобиль жолну узунлугъу 40 километр болгъан кесегинде  жангыртыу ишле барадыла.  Быйылны эсеплерине кёре,  битеу да бирге 230 километр узунлукъда автомобиль жолла норматив халгъа келтирилликдиле, аладан 73 километри – федерал, 103 километри – республикалы эм 54 километри муниципал магъаналыдыла».
Республиканы башха жашау магъаналы бёлюмлеринде да ахшы тюрлениуле бардыла. К.В. Коков  ол жетишимлеге коронавирус инфекцияны эпидемиясы бла байламлы къыйын болумлада жетерге амал табылгъанын чертгенди.
КъМР-ни Башчысы политика партияланы, жамауат эм дин биригиулени таматаларына  къолайсызлагъа болушлукъ этиуде себепликлери ючюн ыразылыгъын билдиргенди. Къабарты-Малкъарны адамларыны жанларындан биригиулюкню хайырындан  эпидемияны андан да осал болумларындан къутулургъа онг болгъанды, дегенди Казбек Коков.
Республиканы  тохташыулу айныууну  баш болумларындан бирине Казбек Валерьевич Къабарты-Малкъарны халкъларына магъаналы жамауат-политика жумушланы бардырыуда регион властьланы эм жамауат биригиулени  байламлыкъда ишлегенлерин санагъанды: «Аладан бек магъаналысы Къабарты-Малкъар Республиканы  къуралыууну 100-жыллыгъын байрамлау боллукъду. Ол къууанчха хазырланыу халкъыбызны  бирлигини белгиси бла бардырылыргъа тийишлиди».
«Бюгюнлюкде бирлешген Къабарты-Малкъарда  халкъларыбызны бешинчи тёлюсю жашайды, къарындашлыкъны бла огъурлу къоншулукъну тёрелерини уа кёп ёмюрледен келген тарыхы барды. Республикада жашагъан хар инсаннга бирликни, Къабарты-Малкъарны айныууна къыйын салгъан тёлюлеге хурмет бериуню магъаналылыкъларын ангылатыу бизни барыбызны да борчубузду. Республиканы жамауат-политика структураларыны асламысы  байрам жумушланы ётдюрюу бла байламлы магъаналы соруулада бизни бла келишириклерине ийнанама.
Битеу жамауатыбызны бирикдирген платформагъа  бирлешип кюрешиу саналлыкъды. Ол жаны бла битеу башламчылыкъла билеклик табарыкъдыла», - деп белгилегенди Казбек Коков.
«Къабарты-Малкъарда власть къайсы жамауат-политика структурагъа да ачыкъ боллукъду, ол республика ючюн керти да жарсый эсе. Ата-бабаларыбыз бизге аламат Къабарты-Малкъар деген юйню бергендиле. Анда мамырлыкъда бла келишиулюкде  шуёх интернационал юйюр жашайды. Бирликге деп ишлеген хар башламчылыкъгъа да бизни жаныбыздан себеплик этилликди», - дегенди регионну таматасы.
КъМР-ни Башчысы тюбешиу республиканы чексиз сюйген, аны жашнаууна бла айныууна жашауун жоралагъан, анда жашагъан халкъланы ёмюрледен бери келген  шуёхлукъ эм къарындашлыкъ тёрелерин сакъларгъа осуят этген Тимбора Кубатиевич Мальбаховну атын жюрютген миллет библиотекада бардырылгъанын энчи белгиге санагъанды.  
«Республиканы къуралыууну 100-жыллыгъын ётдюрюрге хазырланыуну чегинде биз ата-бабаларыбыз сайлагъан Россейни санында болургъа итиннген ызны тутханыбызны, Къабарты-Малкъарны бирлигин, тарыхха эм тёрелеге, тин байлыкъларыбызгъа, халкъларыбызны  буруннгу маданиятларына хурметибизни битеу къыралгъа  кёргюзтюрге керекбиз. Тёлюлени аллай  байламлыкълары халкъыбызны адеп мурдорун къурайды, ансыз ёз Къабарты-Малкъарны  тийишли тамблагъы кюнюн жалчыталлыкъ тюйюлбюз», - дегенди сёзюню ахырында Казбек Коков.

КъМР-ни Башчысыны бла Правительствосуну пресс-службасы.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

18.03.2024 - 14:31

ЖОЛЛА МАРДАЛАГЪА КЕЛИШИРЧА

Арт жыллада  Къабарты-Малкъарда солургъа сюйгенлени санына танг къошула барады.

18.03.2024 - 14:31

ЭЛЧИЛЕГЕ БЛА КЪОНАКЪЛАГЪА ТАПЛЫКЪГЪА

Алгъаракълада «Къоркъуусуз эм тынгылы автомобиль жолла» миллет проектге кёре Бабугент – Мехлесхоз жолну жангыртып башлагъандыла.

18.03.2024 - 14:30

КЁПЮРНЮ КЪУРУЛУШУ КЪЫСТАУ БАРАДЫ

Огъары Малкъарда «Къоркъуусуз эм тынгылы автомобиль жолла»  миллет проектге кёре, Черек  сууну юсю бла   Мухол  микрорайоннга баргъан жангы, бёкем  кёпюр ишлене турады.

18.03.2024 - 09:26

Районлада спорт не халда болгъанын сюзгендиле

Орта кюн КъМР-ни Спорт министерствосуну коллегиясы ётгенди. Аны ишине КъМР-ни Правительствосуну председателини биринчи орунбасары Марат Хубиев да къатышханды. Кенгешде тёрт соруу тинтилгенди.

18.03.2024 - 09:25

Жигитлени атлары унутулмазча

КъМР-ни Миллет музейинде «Неонацизм бла уруш: тюнене эм бюгюн» деген  кёрмюч ачылгъанды.