ЗауэлI щIыхьым и махуэр ягъэлъапIэ.

Мэлбахъуэ Тимборэ и цIэр зезыхьэ Лъэпкъ къэрал библиотекэм тхылъ ущеджэ хъу и пэшышхуэм и къудамэм и лэжьакIуэхэм «ДыгъафIэ къалэ» сабий академием щIышылэм и 27-м щрагъэкIуэкIащ «Блокадный хлеб» урысейпсо Iуэхур. Ар къызэрагъэпэщащ Урысейм и зауэлI щIыхьым и махуэр - Ленинград къэзыувыхьауэ щыта фашист зэрыпхъуакIуэхэм къалэр совет зауэлIхэм къызэрыIэщIагъэкIрэ илъэс 76-рэ щрикъум - ирихьэлIэу. Бийм и зэранкIэ дунейм «къыпыча» хъуа, мэжэщIалIагъэмрэ щIыIэмрэ яукI ленинграддэсхэр зэралъэкIкIэ езыхэм, я благъэхэм, Iыхьлыхэм, къалэм къыщхьэщыж зауэлIхэм я гъащIэм щIэбэнащ.
Хабзэ зэрыхъуауэ, Урысейм и щIыналъэ псоми щагъэлъапIэ махуэ 872-кIэ нэмыцэхэм яIыгъа Ленинград къалэр щхьэхуит къыщащIыжа зауэлI щIыхьым и махуэр. 2020 гъэм зэхыхьэ зэмылIэужьыгъуэхэр ирагъэкIуэкIынущ Хэку зауэшхуэр ТекIуэныгъэ ИнкIэ зэриухрэ илъэс 75-рэ зэрырикъум теухуауэ. Ленинград блокадэр дэфтэрхэм, сурэтхэм, тхыдэм ехьэлIа тхылъхэм я мызакъуэу, ленинграддэсхэм ягу къинэжащ икIи абыхэм ящыщ куэдым яхъумащ а лъэхъэнэм цIэ-унэцIэр зытет карточкэхэмкIэ нэхъ мащIэ дыдэу яту щыта грамми 125-рэ хъу щIакхъуэ Iыхьэхэр, а махуэ шынагъуэхэр ягу къызэрагъэкIыж фэеплъу. Ар икIи урысейпсо Iуэхум и дамыгъэ хъуащ.
Зэхыхьэр езыгъэкIуэкIахэу Тхьэкъуахъуэ Индирэрэ Балъкъэр Залинэрэ щIэблэр хагъэгъуэзащ Хэку зауэшхуэм хыхьэу къэхъуа Ленинград блокадэм и тхыдэм, ар къызэзынэкIа цIыхухэм я щхьэм кърикIуа гузэвэгъуэхэр еджакIуэхэм зыщамыгъэгъупщэн папщIэ. Абы щыгъуэ щIакхъуэ фIыцIэ Iыхьэм и уасэр зыхуэдизыр къэлъытэгъуейт, цIыху гъащIэм и уасэм пэкIуэрти. А гугъуехьыр зышэчахэм къаIуэтэж щIакхъуэ фIыцIэм нэхърэ нэхъ лъапIэ абыхэм я дежкIэ нобэр къыздэсым зэрыщымыIэр.
Ленинград къалэр къыщаухъуреихьам абы цIыху мелуанищым нэблагъэ щыпсэурт. Иужьрейрэ къызэрабжамкIэ, а къэхъугъэ шынагъуэм цIыху мин 690-м щIигъум я гъащIэр ихьащ икIи абыхэм ящыщу мин 400-р сабийщ. НыбжьыщIэхэм яхутепсэлъыхьащ илъэс 12 зи ныбжь, къаухъуреихьа къалэм къыдэна Савичевэ Таня и унагъуэм теухуа хъыбар гуузым, абы и дневникыр Ленинград и тхыдэ музейм зэрыщахъумэм.
Ладогэ гуэлым кIуэцIрыкIыу щыта, лIыхъужьыгъэкIэ гъэнщIа «ГъащIэм и гъуэгум» и фIыгъэкIэ ленинграддэс куэд кърагъэлащ. Бийм къиувыхьа къалэм дэсхэм щыщ къызэрыдашрэ абы щылажьэ, щызауэ, щыпсэу цIыхухэр зыхуеинухэр, ерыскъым къыщыщIэдзауэ зэрызэуэну Iэщэм щыщIэкIыжу, зэрыIэрагъэхьэри а гъуэгурат. Абы щыгъуэми нэмыцэ артиллериемрэ авиацэмрэ къеуэу, мылым кIуэцIрыхухэу дакъикъэ къэс псэзэпылъхьэпIэ ихуэу. Бийм къиухъуреихьа къалэр щхьэхуит къэзыщIыжа лIыхъужьхэм я зэфIэкIыр къэралым и тхыдэ напэкIуэцI лъапIэхэм щыщ хъуащ.
КърихьэлIахэр ирагъэплъащ «Блокадный хлеб» зыфIаща Iуэхум, Ленинград къалэм и кинохэмрэ уэрэдхэмрэ теухуа видеонэтыным. Хямелянинэ Лидэ и «Блокадный хлеб» усэм еджакIуэхэм къащыхуеджэм, грамми 125-рэ хъу щIакхъуэ фIыцIэ Iыхьэхэр зыщIыгъу карточкэхэр хуагуэшащ. Апхуэдэу къеджащ Ленинград и тхыдэр зи тхыгъэхэм куууэ къыщызыгъэлъэгъуэжа, а къэхъугъэм зи цIэр къыгуэхыпIэ имыIэу къыхэна усакIуэ цIэрыIуэ Берггольц Ольгэ и усэхэм. ЗэIущIэм кърихьэлIахэр ирагъэдэIуащ композитор Шостакович Дмитрий 1941 гъэм и Iэдакъэ къыщIэкIа, цIыхубэм я псэм телъа хьэзабыр къызыхэщыж, дуней псом «Ленинградская» фIэщыгъэмкIэ хэIуа «Седьмая симфония» макъамэм. НыбжьыщIэхэр Iуэхум ехьэлIа усэхэм къеджащ. Зэхыхьэр къызэзыгъэпэщахэм еджакIуэхэр Ленинград блокадэм теухуа викторинэ ягъэджэгуащ.
ЗэIущIэм къыщыпсэлъащ Ленинград блокадэм хиубыда Иуан Хьэсэн и къуэ Георгий, Налшык къалэ округым Зауэм, IэщэкIэ ЗэщIэузэда Къарухэм, хабзэхъумэ органхэм я ветеранхэм я зэгухьэныгъэм и унафэщI Абдуллаев Мустэфа сымэ, нэгъуэщIхэри.
Хэку зауэшхуэм и зэманым фашист зэрыпхъуакIуэхэм къаувыхьа Ленинград къалэр совет зауэлIхэм щхьэхуит къызэращIыжар ди къэралым и тхыдэм и напэкIуэцI нэхъыфIхэм ящыщщ. Совет зауэлIхэм, къызэрыгуэкI мамыр цIыхухэм къагъэлъэгъуа лIыгъэмрэ хахуагъэмрэ щIэблэм папщIэ дерсщ икIи щапхъэщ. «Блокадный хлеб» урысейпсо Iуэхум мыхьэнэшхуэ иIэщ ленинграддэсхэм зэрахьа лIыгъэм и тхыдэ фэеплъхэр яхъумэнымкIэ.

ТЕКIУЖЬ Заретэ.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

28.03.2024 - 09:03

АДЫГЭХЭМ Я КЪЕЖЬАПIЭР

   ЩIыгум и ныбжьым ебгъапщэмэ, псэ зыIут дунейм еплъытмэ, цIыхум къикIуа гъуэгуанэр кIэщI дыдэщ, тхыдэм и щапхъэхэмкIэ ар мащIэщ.

28.03.2024 - 09:03

КАСПИЙСК ЩЫЗОХЬЭЗОХУЭ

Кавказ Ищхъэрэм и щIыналъэхэм алыдж-урым бэнэкIэмкIэ я спортсмен нэхъ лъэщхэр, илъэс 24-рэ зи ныбжьхэр, иджыблагъэ щызэхуэсащ Дагъыстэным и Каспийск къалэм.

27.03.2024 - 13:58

БИЙМ ЗЫ ГУПУ ПЭЩIИГЪЭУВАТ

Тхыдэдж-щIэныгъэлI Сокъур Валерэ «Кърым зауэр къэзыхьа ХьэтIохъущокъуэ и къуэ Кургъуокъуэ - пщыхэм я Iумахуэт» зыфIища и тхыгъэм къызэрыхэщу, зи ныбжьыр илъэс 27-рэ фIэкIа мыхъуа Къаплъэн-Джэрий, I

27.03.2024 - 12:25

ДУНЕЙПСО ЗЭХЬЭЗЭХУЭР Я ПЛЪАПIЭУ

Мэзкуу областым и Рузэ къалэм иджыблагъэ щекIуэкIащ Олимп джэгухэм хыхьэ тхэквондо лIэужьыгъуэмкIэ (ВТФ) Урысейм пашэныгъэр къыщыхьыным хуэунэтIауэ ныбжьыщIэхэм, хъыджэбзхэмрэ щIалэхэмрэ я зэхьэзэх

27.03.2024 - 09:03

СИ ЖЭНЭТ

(ГъащIэ теплъэгъуэ)