Сёлешиуню темасы – ана тилледен устазланы тийишли хазырлау.

29 ноябрьде РФ-ни илму эм бийик билим бериу министри Михаил Котюков Россейни Президенти Владимир Путин башчылыкъ этген Миллетле араларында халла жаны бла советни кенгешини чегинде Х. М. Бербеков атлы Къабарты-Малкъар къырал университетде вузну алимлери, республиканы мектеплерини директорлары бла жыйылыу бардыргъанды. Ала ана тилледен устазланы эм окъутуу-методика пособияланы хазырлау жаны бла сорууланы сюзгендиле. Тюбешиу шёндюгю излемлеге келишген окъутуу-методика техника бла жалчытылыннган КъМКъУ-ну Педагогика колледжинде бардырылгъанды. Бёлюмню ичинде болгъанны къонакълагъа вузну ректору Юрий Альтудов бла колледжни директору Фатима Ашабокова кёргюзтгендиле.
Кенгешни ача, Михаил Котюков Россейге миллет къырал программаны соруулары магъаналы болгъанларын белгилегенди эмда битеулю билим бериу къырал мардаланы миллет-регионлу къурамын жашауда тийишлисича бардырыуда бийик даражалы ишчилени хазырлауну энчилигин чертгенди. КъМКъУ-ну келечилери министрни ана тиллени устазларын хазырлау статистика бла шагъырейлендиргендиле. Быйылгъы окъутуу жылда университетде жангыдан эки тилли хазырлау ызла ачылгъандыла – къарачай-малкъар тил, адабият эм орус тил, адабият, къабарты-черкес тил, адабият эм орус тил, адабият.
«Школла ыразымыдыла жаш специалистлени – ана тилледен устазланы хазырланнганлары бла?» - деп соргъанды министр мектеплени таматаларындан. Нальчик шахар округда 4-чю номерли гимназияны директору Римма Нагоева кесини ишчи нёгерлерини барысыны да оюмларын бирлешдирип айтыргъа излегенди: «Бизни политкультура болумда ёз тиллени окъутууну сакълау бек магъаналыды. Аллай амал окъуучугъа орус тилни да тийишлисича билирге себеплик этеди.
Бизни гимназияны айтханда, жаш устазланы сюйюп алабыз, нек дегенде ала кёп окъуйдула, дидактикалы онглары кенгди, ол санда цифралыла да. Бу къауумну кёз къарамлары сабийлеге жууугъуракъ болгъанлары себепли ала бла бир тилни терк табадыла. Саулай алып айтханда, жаш усталзарыбызгъа ыразыбыз».
Андан ары ушакъ педагогикада практика-ориентация программаны юсюнден баргъанды. Орус тил бла битеулю тиллени билиу кафедраны башчысы Башийланы Светлана, педагогика, психология эм физкультура бла спорт институтну таматасы Ольга Михайленко министрге методика сынауну даражасын ёсдюрюрча бёлюмледе школ устазла да уруннганларын чертип айтхандыла. Бюгюннгю студентле келлик заманда мектепде ишге терк тюзелирге болушлукъ этедиле ала.
Михаил Котюков жыйылгъанлагъа демография ёсюуню эсгертгенди, аны бла байламлы устазла жетмей башларыкъларын, ол заманда не этерге боллугъун соргъанды. Педагогика кадрланы хазырлауну юсюнден анга Педагогика колледжни директору Фатима Ашабокова жууаплагъанды. Ол колледжден сора алада окъуп чыкъгъанланы университетни жаланда биринчи курсуна кирирге онглары болгъанын жаратмагъанын билдиргенди. Аны бла бирге профессионал орта билим берген окъутуу программаланы ёсдюрюу жаны бла ФГОС-лада тюрлениуле бакалавриатны окъутуу программасына келиширге эм эндиги устазланы теркирек хазырларгъа болушурукъдула:
«Бусагъатда методика, техника жаны бла жалчытылыныуубуз мектепледен игирекди. Бир бири ызындан юч жылны ичинде бизни студентле WorldSkills эм бирси профессионал эришиулени ахыр урумларына чыгъадыла. Профессионал орта билим бериуню программасын бийик билим бериуню бир-бир кесеклери бла толуракъ этсек, бакалавриатны экинчи-ючюнчю курсуна кирирге онг берип, окъуп бошай тургъанланы билимлерини даражалылыкъларын кётюрюуге сейирлерин ёсдюрлюкбюз», - деп белгилегенди Фатима Ашабокова.
Кенгешде андан сора да, качестволу окъутуу пособияланы бла методика материалланы къурау, илму-педагогика тинтиу ишни айнытыу соруулагъа да къарагъандыла. Сюзюуге КъМР-ни Правительствосуну председателини орунбасары Мурат Керефов, КъМР-ни жарыкъландырыу, илму эм жаш тёлюню ишлери жаны бла министрни орунбасары Ирина Шонтукова да къатышхандыла. Ушакъны чегинде жаш адамланы школда ишлеуге сейирлерин ёсдюрюуге да эс бургъандыла, анга себепликге не этерге боллугъун да белгилеп айтхандыла. Министр стаж ючюн къошулууланы дурус кёрмегенди: «Ала кадрланы тохташыуларына игидиле, алай жаш устазлагъа чырмау боладыла». Михаил Котюковну оюмуна кёре, университетни жетишимлилигини магъаналы кёрюмдюлеринден бири анда билим алып чыкъгъанланы айлыкъларыды.
Кенгешни ахырында къуллукъчу РФ-ни Илму эм бийик билим бериу министерствосуну эм РФ-ни Билим бериу министерствосуну бирлешген башламчылыкълары бла педагогика билим бериуню айнытыу жаны бла советни къуралгъанын билдиргенди. Аны аллына вузла аралы байламлыкъланы тийишли халда къурау, гуманитар эм педагогика билим бериу къырал политикада магъаналы ишлени белгилеу, педагогика жаны бла илму тинтиулени айнытыу дегенча борчла салыннгандыла.

Айдаболланы Нажабат.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

20.04.2024 - 10:01

«ХАР ИНСАН ДА САУЛУКЪЛУ БОЛСА СЮЕМЕ»

Медицинагъа хар врачны жолу энчиди. Акъ халат кийиу адамлагъа игилик тежеуге тенгди.

20.04.2024 - 10:01

«ДЕПУТАТХА ТУУГЪАН ЖУРТУ ЮЧЮН КЪАЙГЪЫРГЪАН АДАМЛА КЕЛЕДИЛЕ»

21 апрель - РФ-ни Жер-жерли самоуправление органланы кюню

20.04.2024 - 09:03

ЮЛЮШЛЮ КЪУРУЛУШДА АХШЫ АМАЛ

Юлюшлю къурулушда эскроу-счёт деген амал чыкъгъанлы талай жыл болады.

20.04.2024 - 09:03

ЭЛЛЕДЕ ЖОЛЛА МАРДАЛАГЪА КЕЛИШИРЧА

Арт жыллада КъМР-ни Эл мюлк министерствосуну башчылыгъы бла «Комплекс халда эл жерлени айнытыу» къырал программагъа кёре, элде жоллагъа тынгылы ремонт этиледи.

19.04.2024 - 16:07

ЗАРАНЛЫ КЪУРТ-КЪУМУРСХАЛАНЫ КЪЫРЫУДА САКЪЛЫКЪ ИЗЛЕНЕДИ

Алма, кертме, башха жемиш тереклери болгъанла аладан иги тирлик алырча бахчаларына тынгылы къарап турургъа керекдиле.