Пенсияланы тохташдырыуда жангычылыкъла аз-аз кийирилликдиле.

КъМР-ни Парламентини Социал политика, урунуу эм саулукъ сакълау комитетини кенгертилген жыйылыуунда пенсияны тохташдырыу жаны бла законла къалай толтурулгъанлары сюзюлгенди. Анга спикерни орунбасары Жанатайланы Салим, КъМР-ни Башчысыны Парламентде эм сюд органлада келечиси Мадина Дышекова, Пенсия фондну КъМР-де бёлюмюню таматасы Николай Баков, аны муниципал районлада келечилери да къатышхандыла.
Пенсияны тохташдырыу бла байламлы законла республикада къалай толтурулгъанларыны юсюнден айта Николай Баков федерал законлагъа тийишлиликде эр кишилеге пенсиягъа 65 жылда, тиширыулагъа уа 60 жылда чыгъаргъа эркин этилгенин эсгертгенди.
- Жангы законну жорукълары он жылны ичинде аз-аздан кийирилликдиле, алай бла бир-бир къауумла андан алгъаракъ да бараллыкъдыла солуугъа. Сёз ючюн, стажлары уллу болгъанла тохташдырылгъан болжалдан эки жылгъа алгъа чыгъаргъа эркиндиле. Неда юч сабийни ёсдюрген тиширыу - юч жыл, тёрт баланы анасы уа - тёрт жыл алгъа алып башларыкъдыла ахчаны. Быллай льгота саулукъгъа къоркъуулу производствода ишлегенлеге, сакъат сабийлени ёсдюрген ата-аналагъа, беш эм андан кёп баланы анасына эм башха къауумлагъа да  бериледи,-дегенди ол.
Докладчы ангылатханыча, устазлагъа, медицинада ишлегенлеге, чыгъармачылыкъ бла кюрешгенлеге стажгъа излемле тюрленмей алгъынча къалгъандыла – 15-30 жыл. Ала пенсиягъа жыл санларына къарамай барыргъа  эркиндиле. Аладан сора да, эртте ишлеп башлагъанланы жыл санлары да тергелмейди. Стажлары жетсе, алагъа да пенсия алып башларгъа онг берилгенди. Ол санда эр киши 42, тиширыу 37 жылдан аслам заманны уруннган эсе, страховой пенсия законда белгиленнген жыл сандан 24 ай алгъа окъуна тохташдырылады (эр кишиге 60, тиширыугъа 55 жыл толгъан эсе).
Бюгюнлюкде уа республикада бу жорукъгъа кёре пенсиягъа бир эр киши бла жети тиширыу чыкъгъандыла. Пенсия фонд хар инсан бла энчи иш бардырып, аланы араларында урунуу стажлары уллу болгъанланы тизмесин къурайды.
Республиканы хар инсаны да Пенсия фондну официальный сайтында уруннган жыллары къаллай бир болгъанын билирге боллукъларын да эсгертгенди докладчы. Ишлеген кезиуюню юсюнден шартла толу болмагъанлары, кемчиликле этилгенлери ачыкъланса, Пенсия фондха тийишли документлени кёргюзтюрге керекди. Алай бла пенсия тохташдырылгъанда даулашла, ангылашынмаулукъла боллукъ тюйюлдюле.
Энтта бир жангычылыкъ – пенсиягъа индексация этилгени бла бирге бир-бир къауумла къошакъ ахча алыргъа боллукъдула. «Эл мюлкде 30 эм андан да кёп жыл ишлегенлеге (ала бу кезиуде элде жашагъан эселе) пенсияларына 25 процент къошулады. Республикада уа быллай болушлукъну юч минг адам аладыла», - деп чертгенди докладчы.
Жанатайланы Салим, докладны сюзе, быллай болушлукъ жаланда элде жашагъанлагъа этилгенин терсге санагъанды. Ол элде ишлеген адамны база пенсиясы кёбейтилирге кереклисин белгилеп, РФ-ни Къырал Думасына законнга ол жаны бла тюзетиуле хазырларгъа кереклисин айтханды. Ол профильли комитетни, Пенсия фонд бла бирге аны сюзерге чакъыргъанды.
Жыйлыуда сёз социальный пенсияны тохташдырыуну жорукъларыны юсюнден да баргъанды. Бир жерде да ишлемеген, стажлары болмагъан   тиширыулагъа ол 65, эр кишилеге уа 70 жылда тёленип башларыкъды. Бу тюрлениуле да аз-аздан кийирилликдиле.
Пенсия жыл саннга жетген инсанланы эркинликлерин сакълаугъа энчи эс бурулады. Ол санда абаданны предприятиягъа алыргъа унамагъан,  неда пенсиягъа чыгъардан алгъа къыстагъан иш бериучю административ неда уголовный жууапха тартыллыкъды. Ишчи кеси ыразылыгъы бла кетип, алай жангы жерде тохташалмаса, анга ишсизлик ючюн пособияны ёлчеми 4900 сомдан 11780 сомгъа дери кёбейтиледи. Ахча жылны ичинде тёленеди.
Пенсия фондну КъМР-де бёлюмюню башчысыны орунбасары Зарема Дикинова билдиргенича уа, жылны аллындан бери пенсия аллыкъ жыл саннга жетгенлерини юсюнден 1670 инсандан шартла белгили этилгендиле. Ол пенсиягъа социал къошакъ тёлеулени юслеринден да билдиргенди.
Жыйылыу жууаплы органлагъа эсгертиуле къабыл кёрюу бла бошалгъанды. Ахырында Жанатайланы Салим РФ-ни Пенсия фондуну КъМР-де бёлюмю былтыр къыралда борчларын бийик даражада толтургъан он коллективни арасына киргенин билдирип, аны оноучуларына эм ишчилерине ыразылыгъын айтханды.

КъМР-ни Парламентини пресс-службасы.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

29.03.2024 - 17:29

САКЪАТЛЫКЪЛАРЫ БОЛГЪАНЛАГЪА БОЛУШУРЧА

Къабарты-Малкъарны Жамауат палатасында «тёгерек столда» психикаларында энчиликлери болгъан адамланы реабилитацияларын бардырыуда саулукъ сакълау, социал къорууланыу учрежденияланы эм коммерциялы бо

29.03.2024 - 09:05

БАХЧАЛАНЫ БУЗДАН КЪОРУУЛАРГЪА – 40 МИЛЛИОН СОМ

Быйыл эл мюлк жерлени буз уруудан къорууларча мадарлагъа Къабарты-Малкъарны бюджетинден 40 миллион сом бёлюнюрюкдю.

29.03.2024 - 09:04

КАРТОФДАН БАЙ ТИРЛИК КЪУУАНДЫРАДЫ

Шимал-Кавказстатны управлениясындан  билдиргенлерича, былтыр Къабарты-Малкъарны  мюлклерини барысында да картофдан  154,6 минг тонна  жыйылгъанды.  Ол былтырдан 1,8 процентге кёпдю.

29.03.2024 - 09:04

ТАНГ КЕСЕК КОНСЕРВА ЧЫГЪАРЫЛАДЫ

Къабарты-Малкъар тахта кёгетледен консервала жарашдырыу бла эки жылны ичинде алчы жерни алады. Ол санда былтыр, 363,8 миллион банка чыгъарылгъанды.

28.03.2024 - 10:01

НИЕТ ХАЗНАБЫЗНЫ АЙНЫТХАНЛА

Халкъыбызны ниет жетишимин кёргюзтген Къулийланы Къайсын атлы Малкъар театрны къуралыуу озгъан ёмюрню 1930-чу жылларында башланнганды. 1935 жылда А.