Лышх узыфэхэр джынымкIэ Урысей Федерацэм и лъэпкъ медицинэ IуэхущIапIэм робот-хирург иIэщ, операцэ иригъэкIуэкIыу. Техникэм и иужьрей ехъулIэныгъэу а Iэмэпсымэ телъыджэр «Узыншагъэр хъумэн» лъэпкъ проектым ипкъ иткIэ къищэхуащ Ростов къалэм дэт онкоцентрым. Ар холэжьыхьыф цIыхухъу, цIыхубз узыфэхэмкIэ ирагъэкIуэкI операцэхэм, къищынэмыщIауэ, хуэIэзэщ тхьэмбыл, кIуэцI узхэм.

 Алыджыбзэм къыхэкIа «гидрографие» псалъэм къикIыр «псым и щхьэфэмрэ и зэхэлъыкIэмрэ зыхуэдэр» жыхуиIэщ. А щIэныгъэм и къалэнщ псы щIыIум кхъухьхэм тэмэму къыщакIухьынымкIэ, хуиту зыщагъэзэнымкIэ картэхэмрэ гъуэгурыгъуазэ тхыгъэхэмрэ зэхэгъэувэныр.      

ЦIыхур зыщыщ лъэпкъым и тхыдэр ищIэну и къалэнщ. Ди жагъуэ зэрыхъунщи, языныкъуэхэм я блэкIар политикэ IуэхукIэ е нэгъуэщI щхьэусыгъуэ гуэркIэ щIахъумэурэ, я щIэблэм ящыгъупщэжащ я нэхъыжьхэм зэгуэр «уей-уей» жрагъэIэу, къэрал Iуэху зэрахьэу, къулыкъушхуэхэр яIыгъыу зэрыщытар.

Къэбэрдей-Балъкъэр республикэм ипсхэм къалэнышхуэхэр ягъэзащIэ: жыг-хадэхэм щIагъэлъадэ, гидроэлектростанцхэр тращIыхь. Апхуэдэу, республикэм игъэкIуэд электракъарум щыщу процент 30-р ди гидроэлектростанцхэм хуозэ. Ар къыщIах Бахъсэн, Аушыджэр, Къэщхьэтау ГЭС-хэм. Къыхэгъэщыпхъэщ, ди щIыналъэм псыуэ щежэхыр электрокъару къыщIэхыным зэрытекIуадэр.

БдзакIуэшыр - бдзэжьей - пузанок
Бдзафэ - алэр лъэпкъым щыщ бдзэжьей - рыба семейства карпов.
БдзафIэ - бдзэжьей лъэпкъыфIэ - красная рыба.
Бдзэ - бдзэжьей лъапIэхэм ящыщ - севрюга.
Бдзэгей - бджэжьей къуэлэныфэ - рыба пеструшка.
Бдзэжьей пщэкъ - кета.
Бдзэжьеидзэ - бдзэжьей хъушэ - косяк рыб.
Бдзэжьеиху - бдзэжьей - белорыбица.

Дунейм нэхъ бзу цIыкIу дыдэу тетым «колибри»-кIэ йоджэ. Ар лIэужьыгъуэ 300-у зэщхьэщокI. Плъыфэ щхъуэкIэплъыкIэ дахэ яIэщ. Колибрим я нэхъыбэм сантиметри 5 - 7 я кIыхьагъщ. Нэхъ ин дыдэр я кIапэмрэ  пэмрэщ. Илъэси 9 хуэдизкIэ мэпсэухэ. Нэхъыбэ дыдэрэ псэуауэ къабжащ илъэс 17. Я нэхъ цIыкIу дыдэр, «колибри – бжьэ цIыкIу» зыфIащар граммитI къудей хъууэ аращ.

Илъэси 150-рэ хуэдэкIэ узэIэбэкIыжмэ, хэт и гугъэнт цIыхум бзум хуэдэу зиIэту уэгум къыщызылъэтыхь кхъухьлъатэхэр, ракетэхэр, ЩIы лъагъуэм ит спутникхэр къигупсысу хьэршыр къихьэхуну?! Абы и закъуэ, а Iуэхугъуэ телъыджэр бзылъхугъэм дзыхь хуащIу ягъэлъэтэну! 2023 гъэм мэкъуауэгъуэм и 16-м илъэс 60 ирикъуащ урысей космонавт бзылъхугъэ Терешковэ Валентинэ хьэршым зэрылъатэрэ. 

Иорданием и пащтыхь Абдалла II и бынитIым я хьэгъуэлIыгъуэр мы гъэм ящIащ. Ипхъу Иман гъатхэпэм унагъуэ ихьащ. И къуэ Хъусейн иджы дыдэ къишащ. Абы ирагъэблэгъащ дуней псом щыщ цIыху цIэрыIуэхэр, я благъэхэр, Iыхьлыхэр. 

 Бабыгу шытх
Щхьэгуащэрэ Лабэ ЦIыкIурэ Къухьэп1э Кавказым щежэх псы нэхъ ин дыдэхэм хабжэ. А тIум я псы къуэпсхэр зэхэзыгуэшыкI джабащхьэ екIуэкIым Бабыгу шытхкIэ йоджэ. ТхыцIащхьэр ТхьэщIы (Тхач) бгым и ижьырабгъу лъэныкъуэмкIэ щыIэщ. 

Дуней псом я щIэныгъэлIхэм иджыпсту куууэ ядж цIыхухэм я узыншагъэр хъумэнымрэ гъащIэ кIыхь яIэнымрэ зэлъыта щэхухэр.